KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 74 - TRẠCH THIÊN QUẢI ĐỘNG HÀO NHỊ

1. Quẻ Trạch Thiên Quải trong Kinh Dịch

Trạch Thiên Quải: Quyết dã. Dứt khoát. Dứt hết, biên cương, ranh giới, thành phần, thành khoảnh, quyết định, quyết nghị, cổ phần, thôi, khai lề lối. Ích chi cực tắc quyết chi tượng: lợi đã cùng ắt thôi.
Tăng lên đến cùng cực thì tới lúc tràn đầy, nứt vỡ nên sau quẻ Ích tới quẻ Quải. Quải có nghĩa là nứt vỡ, lại có nghĩa là quyết liệt.

Quẻ Quải có âm hào gần tàn lực, hống hách đè nén quần dương nên phải trừ bỏ nó, diệt trừ tiểu nhân. Tuy đạo tiểu nhân đã đến lúc suy tàn nhưng diệt trừ không phải dễ, đôi bên có thể bị tổn hại. Phải dùng sức cương của Càn và khoan dung của Đoài thì sẽ thắng được nó.

Hình ảnh quẻ Trạch Thiên Quải

Thoán từ: Quyết, dương vu vương đình, phu hiệu hữu lệ. Cáo tự ấp, bất lợi tức nhung, lợi hữu du vãng.

Quyết liệt: phải tuyên cáo tội ác của nó ở sân vua, lấy lòng chí thành mà phát hiệu lệnh. Có điều như sợ đấy, phải tự răn phe mình đã, đừng chuyên dùng võ lực, được như vậy thì sự nghiệp của mình càng tiến tới, có lợi.

Tượng quẻ: Ngoại quái Đoài, nội quái Càn tức là nước lên tận trời cao. Tổng thể năm hào dương quyết trừ bỏ một hào âm trên cùng.

Chằm (Đoài) ở trên, trời (Càn) ở dưới, là nước chằm dân lên ngập trời, tất nhiên các đê ngăn nước phải nứt vỡ khắp nơi.
Lại thêm 5 hào dương tiến lên, quyết tâm trừ một hào âm ở trên cùng. Vì hai lẽ đó mà quẻ này đặt tên là Quải.
Quẻ này thuộc về tháng 3, âm sắp tiêu hết, suy đến cực rồi. Tuy nhiên vẫn phải đề phòng, phải tuyên bố tội ác của tội nhân trước công chúng, rồi lấy lòng chí thành để ban lệnh.
Mặc dầu vậy, vẫn có thể gặp nguy được (cổ nhân thật dè dặt! ) cho nên phải răn phe mình đoàn kết, hành động đàng hoàng, mà đừng nên chuyên dùng võ lực, vì ngoại quái là Đoài có nghĩa là hoà thuận, vui vẻ. Bốn chữ "lợi hữu du vãng" có sách giảng là "cứ như vậy – tức không dùng võ lực – mà tiến tới thì có lợi?
Thoán truyện giảng là: cứ tiến tới, đến khi trừ xong hào âm, chỉ còn toàn quân tử, thì mới là hoàn thành (cương trưởng nãi chung dã).
Đại tượng truyện khuyên nên ban phát lợi lộc cho dân, cũng do cái ý của ngoại quái là đoài: vui vẻ, thuận hoà.

2. Quẻ Trạch Thiên Quải động hào nhị theo Khổng Minh luận giải

Nguyên văn:

欲濟未濟
欲求強求
心無一定
一車兩頭.

Dịch âm:

Dục tế vị tế
Dục cầu cưỡng cầu
Tâm vô nhất định
Nhất xa lưỡng đầu.

Dịch nghĩa:

Muốn giúp chưa giúp
Muốn cầu chưa cầu
Tâm không nhất định
Một xe hai đầu.

Lời đoán quẻ:

Lời quẻ nói "Dịch hiêu, mạc dạ hữu nhung, vật tuất." (Đưa cao hiệu lệnh cảnh giác, phòng bị quân địch đánh úp ban đêm, nhưng chớ sơ hãi.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, người được quẻ này có thể là đang trong tình trạng vô cùng khó khăn. Quẻ khuyên rằng, phàm làm việc gì cũng phải tận tâm, chăm chú, quyết tâm, và có tinh thần cảnh giác cao độ.
Đường đời phải chịu nhiều gian nan, khổ cực thì mới mong thành đạt. Cầu tài, cầu danh đều chưa được.
Muốn xong mà chẳng xong, ý nói có thể tiến được mà lại không tiến. Muốn cầu phải gượng cầu, ý nói được mà lại chẳng được. Trong lòng cứ do dự mãi, băn khoăn hoài, không có gì nhất định cả, trong khi cần phải tìm thấy một con đường trong chổ rẽ, chẳng khác gì xe có hai đầu, chẳng biết đi về đường nào.
Người xin được quẻ này có thể là người đang ở tình trạng miệng hùm nọc rắn, vô cùng nguy hiểm khó khăn.
Quẻ dạy rằng phàm cầu mưu việc gì phải tận tâm chăm chú việc cầu nếu lưng chừng ắt chẳng việc gì thành công, nhứt là việc cầu xin của bạn càng nên cố gắng chăm chỉ, thì mới nên công. Đường đời phải chịu nhiều gian nan, khổ cực thì mong thành đạt.
Quẻ dạy: Đừng cưỡng cầu tính toán. Vận đang hãm thì tài mấy cũng chẳng làm được gì. Hai đầu xe bị bít hết, làm sao mà lái? Nan giải, chờ đợi. Cầu tài, cầu danh chẳng ra gì. Đánh số lại càng hỏng.

Con số linh ứng: 4, 7, 40, 44, 47, 70, 74, 77.