KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 95 - TRẠCH SƠN HÀM ĐỘNG HÀO NGŨ
1. Quẻ Trạch Sơn Hàm trong Kinh Dịch
Trạch Sơn Hàm: Cảm dã. Thụ cảm. Cảm xúc, thọ nhận, cảm ứng, nghĩ đến, nghe thấy, xúc động. Nam nữ giao cảm chi tượng: tượng nam nữ có tình ý, tình yêu.
Kinh thượng bắt đầu bằng hai quẻ Càn Khôn: trời, đất. Có trời đất rồi mới có vạn vật, có vạn vật rồi mới có nam, nữ; có nam nữ rồi mới thành vợ chồng, có cha con, vua tôi, trên dưới, lễ nghĩa.
Cho nên đầu kinh thượng là Càn, Khôn, nói về vũ trụ; đầu kinh hạ là Hàm, Hằng, nói về nhân sự. Hàm là trai gái cảm nhau. Hằng là vợ chồng ăn ở với nhau được lâu dài.
Quẻ Hàm được ví như đôi trai tài gái sắc hay kẻ sĩ xây nhà vàng chứa ngọc, sắc đẹp giai nhân tô điểm cho đời. Quẻ này chính ứng với nhau, thông cảm cho nhau, hòa duyệt vui vẻ. Nếu ở cương vị là người lãnh đạo muốn sự ủng hộ của người dưới thì dùng lễ độ và lòng cầu hiền thì công danh được lợi.
Hình ảnh quẻ Trạch Sơn Hàm
Thoán từ: Hàm hanh, lợi trinh, thù nữ, cát
Giao cảm thì hanh thông, giữ đạo chính thì lợi, lấy con gái thì tốt.
Tượng quẻ: Ngoại quái Đoài, nội quái Cấn. Đoài chính là nhu, Cấn là cương hai khí âm dương cảm ứng hòa hợp nhau.
Đoài là thiếu nữ ở trên, Cấn là thiếu nam ở dưới. Cảm nhau thân thiết không gì bằng thiếu nam, thiếu nữ. Cảm nhau thì tất hanh thông.
Thiếu nữ ở trên, thiếu nam phải hạ mình xuống cạnh thiếu nữ; hồi mới gặp nhau thì phải vậy; chứ nếu thiếu nữ cầu cạnh thiếu nam thì là bất chính, không tốt. Cho nên thoán từ bảo phải giữ đạo chính mới có lợi. Hai bên giữ đạo chính cả thì cưới vợ chắc tốt lành.
Hàm 咸 khác cảm 感 ở điểm: Cảm có chữ Tâm 心 là lòng, hàm thì không. Hàm là tự nhiên hai bên tương hợp, rồi cảm nhau, không có tư ý, không vì một lẽ nào khác, phải hư tâm (trống rỗng trong lòng) .
Đại tượng truyện khuyên: "dĩ hư tâm thụ nhân". Như trên núi có chỗ trũng xuống (hư) để nước đọng lại mà thành cái chằm.
Hư tâm thì lòng được tĩnh, như cái núi (nội quái là Cấn), mà vui như tính của cái chằm (ngoại quái là Đoài) (chỉ nhi duyệt; lời Thoán truyện); muốn giữ được lòng tĩnh thì phải "khắc kỉ phục lễ" tự chủ được mình mà giữ lễ.
Tóm lại, Thoán từ cho rằng trai gái cảm nhau phải chân thành, tự nhiên, vì nết, vì tài thì mới tốt; mà khi cảm nhau rồi phải tự chủ, giữ lễ, đừng để đến nỗi hóa ra bất chánh.
Coi đạo âm dương giao cảm mà sinh hóa vạn vật, thánh nhân chí thành mà cảm được thiên hạ, thì thấy được chân tình của thiên địa, vạn vật. Đạo cảm nhau quả là quan trọng.
2. Quẻ Trạch Sơn Hàm động hào ngũ theo Khổng Minh luận giải
Nguyên văn:
喜未穩
悲已遭
大雨狂風吹古木
人人盡道不堅牢.
Dịch âm:
Hỉ vị ổn
Bi dĩ tao
Đại vũ cuồng phong xuy cổ mộc
Nhân nhân tận đạo bất kiên lao.
Dịch nghĩa:
Mừng rỡ chưa tròn
Buồn đã đến
Mưa to gió lốc thổi cây già
Việc đời là vậy thắng bại là lẽ thường.
Lời đoán quẻ:
Lời quẻ nói "Hàm kỳ mỗi. Vô hối." (Sờ vào sau lưng. Không hối hận.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này chủ về nếu đang vui thì phải
nghĩ đến lúc buồn. Sự nghiệp hiện đang lung lay, khó có thể đứng vững, vì vậy trước hết là phải biết hoàn cảnh của mình để cho vững. Những mưu cầu của bạn, cần phải cẩn thận lưu tâm mới tránh được những điều không may xảy ra, cũng không nên cao vọng quá để rồi lại thất chí. Bạn nên ráng chịu đựng một thời gian nữa chờ khi thời vận hanh thông rồi mới tính việc mưu cầu thì hay hơn. Cầu tài, cầu việc đều chẳng lợi.
Bói được quẻ này, nếu có vui lúc đó thiết tưởng chớ nên vui, bởi vì có thể thất ý khiến đau khổ bi thương lắm đấy. Hai câu thơ sau đó có ý nói sự nghiệp lung lay, khó có thể đứng vững, chẳng khác gì mưa to gió lớn thổi dập nát cây cối dù là cây cổ thụ. Bởi thế cho nên trước hết là phải biết hoàn cảnh để giữ chân cho vững.
Người xin được quẻ này nên an cư mà nghĩ tránh cài nguy mong thoát được tai họa ngoài ý liệu của mình.
Theo quẻ cho biết: Những việc cầu mưu của bạn, cần phải cẩn thận lưu tâm chăm chú mới tránh được những đều không may gây ra, mà không nên đặt cao vọng nữa rồi phiền chí làm chi. Bởi thời vận hiện thời của người hiện nay đang như cây cối ở trong cảnh gió bão, bị rung rinh tận gốc.
Vậy bạn nên cố sức và ráng chịu một thời gian nữa chờ khi mây tan gió lặn, thời vận hanh thông rồi mới tính lại việc cầu mưu là hay hơn.
Quẻ dạy: Ẫn nhẫn chờ thời. Đừng nản chí vì thất bại. Đang gặp buồn phiền đổ vỡ. Cầu tài, cầu mưu chẳng lợi. Đánh số dở.
Con số linh ứng: 5, 9, 50, 55, 59, 90, 95, 99.