KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 56 - TRẠCH HỎA CÁCH ĐỘNG HÀO NHỊ

1. Quẻ Trạch Hỏa Cách trong Kinh Dịch

Trạch Hỏa Cách: Cải dã. Cải biến. Bỏ lối cũ, cải cách, hoán cải, cách tuyệt, cánh chim thay lông. Thiên uyên huyền cách chi tượng: tượng vực trời xa thẳm.
Nước giếng tích trữ lâu ngày, bụi cát và các vật dơ mỗi ngày mỗi nhiều, không còn trong sạch nữa, phải tát hết nước cũ để nước mạch mới chảy vào thay, cho nên sau quẻ Tỉnh tới quẻ Cách. Cách nghĩa là thay đổi, như trong từ ngữ cải cách, biến cách, cách mạng.

Mọi thời đều phải trải qua đổi mới cải cách mới hoàn thành đại nghiệp. Vì thế quẻ Cách được áp dụng cho mọi thời. Trạch là nước đầm, Ly là lửa, hạ quái thay thế không khí hòa nhã của thượng quái gây ra nhiều xáo trộn. Cách bằng óc sáng suốt cùng đức hòa duyệt biến mọi hành động trở nên thành công tốt đẹp.

Hình ảnh quẻ Trạch Hỏa Cách

Thoán từ: Cách, dĩ nhật nãi phu, nguyên hanh lợi trinh, hối vong.

Thay đổi: Phải lâu ngày người ta mới tin được; phải rất hanh thông, hợp chính đạo (thì người ta mới phục). Ðược vậy thì không phải ăn năn.

Tượng quẻ: Ngoại quái Đoài, nội quái Ly ý nghĩa là mẫu thuẫn dẫn tới cải cách. Cải cách có thể gây ra những xáo trộn nhưng nếu tận dụng sáng suốt (Ly) sẽ có hướng đúng đắn.

Theo tượng quẻ, chằm (Đoài) ở trên, lửa (Ly) ở dưới; lửa đốt thì nước cạn, nước xối vào thì lửa tắt; hai thứ đo tranh nhau thì có sự thay đổi, cho nên gọi là quẻ Cách.
Lại có thể giảng: Đoài là con gái út, Ly là con gái giữa, họ có xu hướng khác nhau (con gái út nghĩ tới cha mẹ, con gái giữa nghĩ tới chồng), phải có sự thay đổi, không thể như vậy mà ở chung với nhau được.
Thay cũ đổi mới là một việc khó, ngược với thói quen thủ cựu của con người, cho nên mới đầu người ta không tin, cho là đa sự. Muốn cho người ta tin thì phải một thời gian lâu để người ta thấy kết quả.
Mà muốn có kết quả, sự cải cách phải hợp thời hợp chính đạo, phải sáng suốt, soi xét rạch ròi và có tính hoà duyệt thoả thuận với lòng người (văn minh dĩ duyệt: lời thoán truyện), có vậy mới đắc nhân tâm mà người ta không phản kháng. Sáng suốt là đức của nội quái Ly, hoà duyệt là đức của ngoại quái Đoài. Có đủ những điều kiện đó: hợp thời, hợp chính đạo (tức là thích đáng, chính đáng) sáng suốt và hoà duyệt thì không phải ăn năn.
Vua Thang diệt Kiệt, vua Võ diệt Trụ, hai cuộc cách mạng đó đều thuận với đạo Trời (chính đạo) và ứng với lòng người (hợp thời, hợp nguyện vọng nhân dân) cho nên thành công. Trời đất phải thay đổi mới có mùa, mà vạn vật mới sinh sinh hoá hoá, việc đời lâu lâu cũng phải cải cách, để trừ những tệ hại cũ mà thích hợp với hoàn cảnh mới.

2. Quẻ Trạch Hỏa Cách động hào nhị theo Khổng Minh luận giải

Nguyên văn:

平地起雲煙
時下未能安
高處覓姻緣.

Dịch âm:

Bình địa khởi vân yên
Thời hạ vị năng an
Cao xứ mịch nhân duyên.

Dịch nghĩa:

Đất bằng nổi mây khói
Lúc này chưa được yên
Nơi cao tìm nhân duyên.

Lời đoán quẻ:

Lời quẻ nói "Dĩ nhật nãi cách chi. Chinh cát, vô cữu." (Ngày tế tự tiến hành cải cách. Hào này lợi về việc chinh phạt, không có tai họa.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này chủ về công việc có gặp nhiều ngăn trở, thời vận chưa thông. Theo như thình cảnh và thời vận của bạn hiện nay, là giống như đất bằng bỗng nổi cơn sóng gió, và còn khuyên hãy tìm quý nhân ở nơi cao sang để nhờ giúp đỡ, Những mưu cầu của bạn, cần phải nhờ bạn bè phụ giúp thì mới mong được việc. Quẻ này lợi tình duyên, cầu tài, cầu việc chẳng có ích gì nếu như không có quý nhân hỗ trợ.
Quẻ này chủ công việc trầm trệ, thời vận chưa thông. Ví thử có niên tai nguyệt hối thì chỉ nên lặng lẽ đợi chời, hơn nữa cần phải cẩn thận lắm mới được. Còn một việc nhân duyên, nếu muốn cầu tìm thì nên tìm ở những nơi cao mới hy vọng thành tựu. Người xin được quẻ này phải nên mau tìm phục thủ kỹ để tránh tai họa.
Thơ quẻ cho rằng, tình cảnh cũng như thời vận của người cầu xin hiện nay, như đất bằng bỗng lại nổi lên sóng gió. Và còn nói rõ hiện giờ chưa được ổn song lại khuyên người hãy tìm nơi cao để nối mối duyên nợ.
Vậy những việc cầu xin của người, nên phải nhờ sức lực và thế lực của người ta phụ giúp thì mới mong được nên việc.
Quẻ dạy: Xấu, bế tắc. Lợi cho việc tình duyên. Nhưng phải nhờ vào quý nhân giúp, trong việc làm ăn sụp đổ thình lình. Chớ cầu tài, cầu mưu chẳng ích gì. Chỉ may có 2 phần 10, nếu có quý nhân hỗ trợ. Tính chuyện đỏ đen chẳng nên công.

Con số linh ứng: 5, 6, 50, 55, 56, 60, 65, 66.