KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 240 - PHONG LÔI ÍCH ĐỘNG HÀO LỤC
1. Quẻ Phong Lôi Ích trong Kinh Dịch
Phong Lôi Ích: Ích dã. Tiến ích. Thêm được lợi, giúp dùm, tiếng dội xa, vượt lên, phóng mình tới. Hồng hộc xung tiêu chi tượng: chim hồng, chim hộc bay qua mây mù.
Tổn đến cùng rồi thì phải tăng lên, cho nên sau quẻ Tổn đến quẻ Ích. Ích là tăng lên, làm ích cho nhau.
Quẻ Ích chỉ thời kỳ vô sự, lúc này ích còn nhỏ, càng gian nguy hiểm nạn thì cái ích sẽ càng to lớn hơn. Chủ là lợi về sự sang sông lớn.
Hình ảnh quẻ Phong Lôi Ích
Thoán từ: Ích lợi hữu du vãng, lợi thiệp đại xuyên.
Tăng lên: tiến lên thì lợi làm (làm việc ích) thì lợi, qua sông lớn thì lợi (có gian nan nguy hiểm gì cũng vượt được).
Tượng quẻ: Ngoại quái Tốn, nội quái Chấn nghĩa là gió cùng sấm làm lợi cho nhau. Gió mang điện âm, lôi mang điện dương khi kết hợp tạo thành mưa.
Quẻ này trái với quẻ Tổn. Ngoại quái vốn là Càn, bớt một hào dương, thành quẻ Tốn; nội quái vốn là quẻ Khôn, được một hào dương quẻ Càn thêm vào, thành quẻ Chấn. Vậy là bớt ở trên thêm (ích) cho dưới; còn quẻ Tốn là bớt ở dưới thêm cho trên.
Xét về tượng quẻ thì sấm (Chấn) với gió (Tốn) giúp ích cho nhau vì gió mạnh thì tiếng sấm đi xa, mà sấm lớn thì gió mới dữ. Vì vậy gọi là quẻ Ích.
Mình ở địa vị cao mà giúp cho người ở thấp, càng làm càng có lợi, khó khăn gì rồi kết quả cũng tốt.
Thoán truyện giải thích thêm: Xét hào 2 và hào 5, đều đắc trung đắc chính cả; lấy đạo trung chính mà giúp ích cho dân, dân sẽ vui vẻ vô cùng mà đạo càng sáng sủa.
Nhưng quẻ này cũng như quẻ Tổn, tốt hay xấu còn tùy cách thức làm và tùy thời nữa (ích chi đạo, dữ thời gia hành): dân đói không có gạo ăn mà cưỡng bách giáo dục; dân rét không có áo bận mà cấp cho xà bông thì việc giúp ích đó chỉ có hại.
Đại tượng truyện đứng về phương diện tu thân, khuyên: Thấy điều thiện thì tập làm điều thiện.
Thấy mình có lỗi thì sửa lỗi (kiến thiện tác thiện, hữu quá tắc cải).
2. Quẻ Phong Lôi Ích động hào lục theo Khổng Minh luận giải
Nguyên văn:
道必堅心
堅心必道成
建功勳
早回程
造茅庵
修真身
一日飛升
仙班列名.
Dịch âm:
Đạo tất kiên tâm
Kiên tâm tất đạo thành
Kiến công huân
Tảo hồi trình
Tạo mao am
Tu chân thân
Nhất nhật phi thăng
Tiên ban liệt danh.
Dịch nghĩa:
Đạo phải do kiên tâm
Kiên tâm thì đạo thành
Lập công lớn xong rồi
Mau mau sớm trở về
Cất am tranh
Tu chân thân
Ngày kia phi thăng
Ghi tên sổ Tiên.
Lời đoán quẻ:
Lời quẻ nói "Mạc ích chi, hoặc kích chỉ. Lập tâm vật hằng. Hung." (Chẳng nhưng không được lợi ích, có khi còn bị người công kích. Giữ chí không biền thì hung hiểm.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, phàm mưu cầu việc gì tất phải có đủ căn cơ, bên tâm vững chí thì mới thành việc lớn, lập được đại công. Cầu danh, cầu lợi đều tùy vào tâm chí và hành động của bạn.
Quẻ này nói: Phàm những việc mưu cầu ắt phải có đủ căn cơ mới có thể thành việc lớn, lập được đại công. Một khi công nghiệp đã thành, cần phải rút về ẩn dật mau lẹ nơi sơn lâm, đừng nói tới thế sự nữa. Có thế mới bảo vệ được bản thân. Đó chính là cái phép xuất xứ của người quân tử đó vậy.
Ý quẻ nói hai đàng: Thiên đàng địa ngục rất rõ ràng, bạn khi chọn lựa phải lý trí và khôn khéo chớ nên tùy ý theo người làm xấu thì nguy lắm nghĩa là nói sự phải trái rất rõ ràng nên phải làm những điều chính đáng, mà đừng theo tà vậy, thì việc cầu mưu của người mới mong có kết quả tốt đẹp và ngược lại.
Đạo đức làm đầu, chớ theo đường tà vậy thì nguy lắm. Cầu danh lợi tùy tâm và hành động của ta, đánh số tốt chút ít.
Con số linh ứng: 1, 2, 4, 14, 21, 24, 41, 42.