KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 213 - PHONG HỎA GIA NHÂN ĐỘNG HÀO TAM

1. Quẻ Phong Hỏa Gia Nhân trong Kinh Dịch

Phong Hỏa Gia Nhân: Đồng dã. Nảy nở. Người nhà, gia đinh, cùng gia đình, đồng chủng, đồng nghiệp, cùng xóm, sinh sôi, khai thác mở mang thêm. Khai hoa kết tử chi tượng: trổ bông sinh trái, nẩy mầm.
Di là bị thương; hễ ra ngoài bị thương thì trở về nhà, cho nên sau quẻ Minh di tới quẻ Gia nhân. Gia nhân là người trong một nhà.

Trong quẻ có hào Cửu Ngũ và hào Lục Nhị đắc chính tượng trưng cho người nào sẽ đứng ở đúng địa vị của người ấy. Trên là ở trên. Dưới là ở dưới. Được như vậy mọi điều đều Cát. Quẻ Gia Nhân là dễ dãi nảy nở, là khoan dung nhưng bên cạnh đó vẫn giữ tự do, quyền lực cá nhân.

Hình ảnh quẻ Phong Hỏa Gia Nhân

Thoán từ: Gia nhân lợi nữ trinh.

Người trong nhà: hễ đàn bà mà chính đáng thì có lợi.

Tượng quẻ: Ngoại quái Tốn, nội quái Ly tức là ngoài thì thuận còn trong thì công minh nên tất đạo hoàn tất, rất tốt. Hình quẻ giống như gió thổi ở bên ngoài còn bên trong là lửa, là hình ảnh tụ họp gia đình ấm cúng, hạnh phúc.

Nội quái là Ly, sáng suốt; ngoại quái là Tốn thuận. Ở trong thì suốt, xử trí không hồ đồ, ở ngoài thì thuận, như vậy việc tề gia sẽ tốt đẹp. Nói rộng ra việc nước cũng vậy, vì người trong một nước lấy nước làm nhà; mà việc thế giới cũng vậy, vì mỗi nước như một người, cả thế giới như một nhà.
Quẻ này, nội quái Ly là trung nữ, ngoại quái Tốn là trưởng nữ; hào 2, âm làm chủ nội quái, hào 4, âm làm chủ ngoại quái, hai hào đó đều đắc chính cả, cho nên nói đàn bà mà chính đáng thì có lợi.
Tuy chỉ nói "nữ" trinh thôi, nhưng phải hiểu nam cũng cần chính đáng nữa, vì nếu nam không chính đáng thì nữ làm sao chính đáng được. Cho nên Thoán truyện giải thích: Đàn bà chính đáng ở trong (ám chỉ hào 2, âm ở vị âm trong nội quái), mà đàn ông chính đáng ở ngoài (hào 5, dương, ở vị dương trong ngoại quái); đàn bà lo việc nhà, đàn ông lo việc ở ngoài, cả hai đều giữ đạo chính, đó là hợp với nghĩa lớn của trời đất (nữ chính vị hồ nội, nam chính vị hồ ngoại; nam nữ chính, thiên địa chi đại nghĩa dã). Nam nữ là nói chung, gồm cả cha mẹ, con cái, anh chị em, vợ chồng, ai nấy đều phải giữ đạo chính hết, chứ không phải chỉ có người trên, chồng không phải giữ đạo. Cha mẹ cũng có đúng đạo cha mẹ thì con mới đúng đạo con, anh em cũng vậy, chồng vợ cũng vậy. Thời xưa chẳng riêng ở Trung Hoa mà ở khắp các nước theo chế độ phụ quyền như phương Tây cũng vậy, không có bình đẳng giữa nam nữ; nhưng về tư cách, đạo đức, thì nam nữ đều có bổn phận, trách nhiệm ngang nhau.
Đại tượng truyện khuyên: coi tượng quẻ này, gió từ trong lửa phát ra (điều này khoa học đã giảng rồi), người quân tử hiểu rằng trong thiên hạ, việc gì ở ngoài cũng phát từ ở trong; muốn trị nước thì trước phải trị nhà, muốn trị nhà thì trước phải tu thân; mà việc tu thân cốt ở hai điều: nói phải có thực lý; thực sự, không nói suông, vu vơ; làm thì thái độ phải trước sao sau vậy, triệt để từ đầu tới đuôi, đừng thay đổi hoài (quân tử dĩ ngôn hữu vật, như hạnh hữu hằng).

2. Quẻ Phong Hỏa Gia Nhân động hào tam theo Khổng Minh luận giải

Nguyên văn:

用之則行
舍之則藏
一騎出重關
佳音咫尺間.

Dịch âm:

Dụng chi tắc hành
Xả chi tắc tàng
Nhất kỵ xuất trùng quan
Giai âm chỉ xích gian.

Dịch nghĩa:

Dùng được thì lấy
Không dùng thì cất đi
Một lần cỡi ngựa qua hai ải
Tin tốt nay mai sẽ đến thôi.

Lời đoán quẻ:

Lời quẻ nói "Gia nhân hác hác. Hối, lệ, cát. Phụ tử hi hi, chung lận." (Người trong nhà buồn bã kêu gào. Hào này tuy có khó khăn, hung hiểm. Nhưng ucoois cùng tốt đẹp. Còn người phụ nữ trong nhà cứ lo vui chơi, cuối cùng có lo lắng.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này chủ về việc tiến thoái ở đời. Người được quẻ này hễ ra khỏi nhà là có tin vui. Càng đi xa thì càng có lợi. Những mưu cầu của bạn đều có thể làm nên, nhưng phải quyết chí, cố công mới được. Bước đầu có gặp khó khăn, cũng ráng sức tìm cách vượt qua rồi sẽ gặp may mắn.
Hành tang tức là xuất xứ: "Dụng chi tắc hành, xã chi tắc tàng". Xuất tức là xuất thế: đi ra ngoài đời như tu hành ẩn dật. Xử tức là xử thế: đi vào đời như làm quan, hoạt động tranh đua với đời.
Quẻ này chủ việc tiến thoái ra vào. Tuy bảo rằng mọi việc do tiền định, thế nhưng vẫn phải lo tính tiến lui ra vào. Người xin được quẻ này cứ hễ xuất quan ra khỏi nhà là có giai nhân tới. Như thế có nghĩa là càng đi xa thì càng lợi cho mình. Người con trai chí ở 4 phương thiết tưởng chớ nên lưu luyến gia đình mà lỡ dịp.
Ý quẻ nói rằng, những sự cầu mưu của bạn đều có thể làm nên, nhưng phải quyết chí dốc lòng, cố công mới được, đừng nên hai bụng vá lưng chừng thì mới được. Đồng thời, bước đầu chỉ có gặp khó khăn, cũng ráng sức tìm cách vượt qua rồi sẽ gặp may mắn đấy, như quẻ thơ đã nói, khỏi núi non tin lành trước mặt vậy.
Việc gần thành chớ nản chí. Vận may đến rồi còn lo gì? Biểu tượng: Ngựa. Đánh

Con số linh ứng: 1, 2, 3, 12, 13, 21, 31, 32.