KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 215 - PHONG HỎA GIA NHÂN ĐỘNG HÀO NGŨ

1. Quẻ Phong Hỏa Gia Nhân trong Kinh Dịch

Phong Hỏa Gia Nhân: Đồng dã. Nảy nở. Người nhà, gia đinh, cùng gia đình, đồng chủng, đồng nghiệp, cùng xóm, sinh sôi, khai thác mở mang thêm. Khai hoa kết tử chi tượng: trổ bông sinh trái, nẩy mầm.
Di là bị thương; hễ ra ngoài bị thương thì trở về nhà, cho nên sau quẻ Minh di tới quẻ Gia nhân. Gia nhân là người trong một nhà.

Trong quẻ có hào Cửu Ngũ và hào Lục Nhị đắc chính tượng trưng cho người nào sẽ đứng ở đúng địa vị của người ấy. Trên là ở trên. Dưới là ở dưới. Được như vậy mọi điều đều Cát. Quẻ Gia Nhân là dễ dãi nảy nở, là khoan dung nhưng bên cạnh đó vẫn giữ tự do, quyền lực cá nhân.

Hình ảnh quẻ Phong Hỏa Gia Nhân

Thoán từ: Gia nhân lợi nữ trinh.

Người trong nhà: hễ đàn bà mà chính đáng thì có lợi.

Tượng quẻ: Ngoại quái Tốn, nội quái Ly tức là ngoài thì thuận còn trong thì công minh nên tất đạo hoàn tất, rất tốt. Hình quẻ giống như gió thổi ở bên ngoài còn bên trong là lửa, là hình ảnh tụ họp gia đình ấm cúng, hạnh phúc.

Nội quái là Ly, sáng suốt; ngoại quái là Tốn thuận. Ở trong thì suốt, xử trí không hồ đồ, ở ngoài thì thuận, như vậy việc tề gia sẽ tốt đẹp. Nói rộng ra việc nước cũng vậy, vì người trong một nước lấy nước làm nhà; mà việc thế giới cũng vậy, vì mỗi nước như một người, cả thế giới như một nhà.
Quẻ này, nội quái Ly là trung nữ, ngoại quái Tốn là trưởng nữ; hào 2, âm làm chủ nội quái, hào 4, âm làm chủ ngoại quái, hai hào đó đều đắc chính cả, cho nên nói đàn bà mà chính đáng thì có lợi.
Tuy chỉ nói "nữ" trinh thôi, nhưng phải hiểu nam cũng cần chính đáng nữa, vì nếu nam không chính đáng thì nữ làm sao chính đáng được. Cho nên Thoán truyện giải thích: Đàn bà chính đáng ở trong (ám chỉ hào 2, âm ở vị âm trong nội quái), mà đàn ông chính đáng ở ngoài (hào 5, dương, ở vị dương trong ngoại quái); đàn bà lo việc nhà, đàn ông lo việc ở ngoài, cả hai đều giữ đạo chính, đó là hợp với nghĩa lớn của trời đất (nữ chính vị hồ nội, nam chính vị hồ ngoại; nam nữ chính, thiên địa chi đại nghĩa dã). Nam nữ là nói chung, gồm cả cha mẹ, con cái, anh chị em, vợ chồng, ai nấy đều phải giữ đạo chính hết, chứ không phải chỉ có người trên, chồng không phải giữ đạo. Cha mẹ cũng có đúng đạo cha mẹ thì con mới đúng đạo con, anh em cũng vậy, chồng vợ cũng vậy. Thời xưa chẳng riêng ở Trung Hoa mà ở khắp các nước theo chế độ phụ quyền như phương Tây cũng vậy, không có bình đẳng giữa nam nữ; nhưng về tư cách, đạo đức, thì nam nữ đều có bổn phận, trách nhiệm ngang nhau.
Đại tượng truyện khuyên: coi tượng quẻ này, gió từ trong lửa phát ra (điều này khoa học đã giảng rồi), người quân tử hiểu rằng trong thiên hạ, việc gì ở ngoài cũng phát từ ở trong; muốn trị nước thì trước phải trị nhà, muốn trị nhà thì trước phải tu thân; mà việc tu thân cốt ở hai điều: nói phải có thực lý; thực sự, không nói suông, vu vơ; làm thì thái độ phải trước sao sau vậy, triệt để từ đầu tới đuôi, đừng thay đổi hoài (quân tử dĩ ngôn hữu vật, như hạnh hữu hằng).

2. Quẻ Phong Hỏa Gia Nhân động hào ngũ theo Khổng Minh luận giải

Nguyên văn:

安坦路平夷
雲中一雁飛
桃花逢驟雨
水畔女頻啼.

Dịch âm:

An thản lộ bình di
Vân trung nhất nhạn phi
Đào hoa phùng sậu vũ
Thuỷ bạn nữ tần đề.

Dịch nghĩa:

Đường bằng an ổn đi
Trong mây một nhạn bay
Hoa đào gặp mưa dập
Bờ nước gái thở than.

Lời đoán quẻ:

Lời quẻ nói "Vương giả hữu gia. Vật tuất, cát." (Vua đến tế tự nơi gia miếu. Không nên lo lắng, hào này rất tốt.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này có tượng họa tới nơi, bao mộng tưởng đều khó thành. Người được quẻ này phải mau mau tu tỉnh, cúng tế gia tiên để cầu phù hộ. Những mưu cầu nên cố gắng mà làm, và đừng quá cao vọng. Tính toán phải tùy sức tùy tài của mình thì không sao.
Câu đầu ý nói đường đời được bình an vui tươi. Câu hai ý nói anh em chết chóc chia ly. Câu ba ý nói vợ con gia đình tán vong tan tác. Còn câu chót ý nói bị thủy tai hỏa hoạn sạch không. Vậy quẻ này báo cho ta biết họa tới nơi, bao mộng tưởng đều không thành. Bởi thế, Người xin được quẻ này phải mau mau tu tỉnh, cầu mong tránh gở được phần nào.
Theo quẻ thơ nói: Bạn hãy nên cố gắng mà làm, và đừng đạt cao vọng quá, thì mới được thư thả phần nào. Nếu không kết quả cầu sự cầu của bạn ắt như thả câu trong hang cóc, bắt cá trên cây và xây lầu trên mây, rút cuộc chỉ là hư không, mà lại tốn công hao sức thôi, chẳng ích lợi gì cả.
Cao vọng quá ắt xôi hỏng bõng không. Tính toán phải tùy sức tùy tài. Đang bế tắc, chờ đợi, nên thực tế, đánh số dỡ. Biểu tượng: Chim.

Con số linh ứng: 1, 2, 5, 12, 15, 21, 25, 52.