KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 216 - PHONG HỎA GIA NHÂN ĐỘNG HÀO LỤC

1. Quẻ Phong Hỏa Gia Nhân trong Kinh Dịch

Phong Hỏa Gia Nhân: Đồng dã. Nảy nở. Người nhà, gia đinh, cùng gia đình, đồng chủng, đồng nghiệp, cùng xóm, sinh sôi, khai thác mở mang thêm. Khai hoa kết tử chi tượng: trổ bông sinh trái, nẩy mầm.
Di là bị thương; hễ ra ngoài bị thương thì trở về nhà, cho nên sau quẻ Minh di tới quẻ Gia nhân. Gia nhân là người trong một nhà.

Trong quẻ có hào Cửu Ngũ và hào Lục Nhị đắc chính tượng trưng cho người nào sẽ đứng ở đúng địa vị của người ấy. Trên là ở trên. Dưới là ở dưới. Được như vậy mọi điều đều Cát. Quẻ Gia Nhân là dễ dãi nảy nở, là khoan dung nhưng bên cạnh đó vẫn giữ tự do, quyền lực cá nhân.

Hình ảnh quẻ Phong Hỏa Gia Nhân

Thoán từ: Gia nhân lợi nữ trinh.

Người trong nhà: hễ đàn bà mà chính đáng thì có lợi.

Tượng quẻ: Ngoại quái Tốn, nội quái Ly tức là ngoài thì thuận còn trong thì công minh nên tất đạo hoàn tất, rất tốt. Hình quẻ giống như gió thổi ở bên ngoài còn bên trong là lửa, là hình ảnh tụ họp gia đình ấm cúng, hạnh phúc.

Nội quái là Ly, sáng suốt; ngoại quái là Tốn thuận. Ở trong thì suốt, xử trí không hồ đồ, ở ngoài thì thuận, như vậy việc tề gia sẽ tốt đẹp. Nói rộng ra việc nước cũng vậy, vì người trong một nước lấy nước làm nhà; mà việc thế giới cũng vậy, vì mỗi nước như một người, cả thế giới như một nhà.
Quẻ này, nội quái Ly là trung nữ, ngoại quái Tốn là trưởng nữ; hào 2, âm làm chủ nội quái, hào 4, âm làm chủ ngoại quái, hai hào đó đều đắc chính cả, cho nên nói đàn bà mà chính đáng thì có lợi.
Tuy chỉ nói "nữ" trinh thôi, nhưng phải hiểu nam cũng cần chính đáng nữa, vì nếu nam không chính đáng thì nữ làm sao chính đáng được. Cho nên Thoán truyện giải thích: Đàn bà chính đáng ở trong (ám chỉ hào 2, âm ở vị âm trong nội quái), mà đàn ông chính đáng ở ngoài (hào 5, dương, ở vị dương trong ngoại quái); đàn bà lo việc nhà, đàn ông lo việc ở ngoài, cả hai đều giữ đạo chính, đó là hợp với nghĩa lớn của trời đất (nữ chính vị hồ nội, nam chính vị hồ ngoại; nam nữ chính, thiên địa chi đại nghĩa dã). Nam nữ là nói chung, gồm cả cha mẹ, con cái, anh chị em, vợ chồng, ai nấy đều phải giữ đạo chính hết, chứ không phải chỉ có người trên, chồng không phải giữ đạo. Cha mẹ cũng có đúng đạo cha mẹ thì con mới đúng đạo con, anh em cũng vậy, chồng vợ cũng vậy. Thời xưa chẳng riêng ở Trung Hoa mà ở khắp các nước theo chế độ phụ quyền như phương Tây cũng vậy, không có bình đẳng giữa nam nữ; nhưng về tư cách, đạo đức, thì nam nữ đều có bổn phận, trách nhiệm ngang nhau.
Đại tượng truyện khuyên: coi tượng quẻ này, gió từ trong lửa phát ra (điều này khoa học đã giảng rồi), người quân tử hiểu rằng trong thiên hạ, việc gì ở ngoài cũng phát từ ở trong; muốn trị nước thì trước phải trị nhà, muốn trị nhà thì trước phải tu thân; mà việc tu thân cốt ở hai điều: nói phải có thực lý; thực sự, không nói suông, vu vơ; làm thì thái độ phải trước sao sau vậy, triệt để từ đầu tới đuôi, đừng thay đổi hoài (quân tử dĩ ngôn hữu vật, như hạnh hữu hằng).

2. Quẻ Phong Hỏa Gia Nhân động hào lục theo Khổng Minh luận giải

Nguyên văn:

門內起干戈
親仇兩不和
朱衣臨日月
始覺笑呵呵.

Dịch âm:

Môn nội khởi can qua
Thân cừu lưỡng bất hoà
Châu y lâm nhật nguyệt
Thuỷ giác tiếu ha ha.

Dịch nghĩa:

Trong cửa khởi can qua
Họ hàng tàn hại nhau
Áo đỏ vào trời đất
Mới biết cười ha ha.

Lời đoán quẻ:

Lời quẻ nói "Hữu phu, uy như. Chung cát." (Có điềm tượng uy phong lẫm liệt. Hào này cuối cùng tốt.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này chủ về có sự tranh chấp. Người được quẻ này chớ tách nhân tình thế thái mà chỉ nên cố gắng phân biệt thị phi. Những mưu cầu của bạn còn gặp nhiều lôi thôi, chưa được thuận ý, phải chờ đến khi có quý nhân đến giúp thì công việc mới trôi chảy.
Quẻ này chủ gia đình bất hòa, huynh đệ khích tướng, vợ chồng ngủng nghỉnh, tình trạng này sở dĩ có chỉ tại chê mình hèn. Nhưng một buổi sáng đẹp trời, áo gấm về làng, võng lộng nghênh ngang, công danh lừng lẫy, lúc đó gia đình mới mặt mày vui vẻ, đón rước linh đình. Người xin được quẻ này chớ trách chi nhân tình thế thái mà chỉ nên cố gắng xây dựng bản thân để có chút huy hoàng mà thôi.
Quẻ nói trong nhà này nổi binh đao thân thù hai đàng không chịu nói hòa, đó là ý nghĩa trong việc cầu xin còn gặp nhiều lôi thôi chưa được thuận ý mà phải chờ đến khi có quý nhân nương dẫn đường đi nước bước thì lúc đó công việc mưu tính mới trôi chảy thông suốt.
Bạn nên bền lòng chờ đợi chớ nên vội vã, thì lần lần sẽ thấy hanh thông và có thể thành đạt sở cầu. Lôi thôi, dang dở, e bị quan sự. Đề phòng và cẩn thận chờ đợi, vận chưa thông. Đánh số dở.

Con số linh ứng: 1, 2, 6, 12, 21, 26, 61.