KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 120 - HỎA SƠN LỮ ĐỘNG HÀO LỤC

1. Quẻ Hỏa Sơn Lữ trong Kinh Dịch

Hỏa Sơn Lữ: Khách dã. Thứ yếu. Đỗ nhờ, khách, ở đậu, tạm trú, kê vào, gá vào, ký ngụ bên ngoài, tính cách lang thang, ít người thân, không chính. Ỷ nhân tác giá chi tượng: nhờ người mai mối.
Thịnh lớn đến cùng cực thì phải suy, đến nỗi mất chỗ ở, phải đi ở đậu đất khách, cho nên sau quẻ Phong tới quẻ Lữ. Lữ là bỏ nhà mà đi tha phương.

Quẻ Lữ là tình cảnh bỏ nhà để đi làm lữ khách. Đây là tình cảnh mất đi thực lực bản thân mà phải lệ thuộc vào người khác, giống như lãnh đạo bị áp chế. Hoặc cũng có thể hiểu là trí thông minh rọi sáng nhưng bị ngục tù, lưu trệ.

Hình ảnh quẻ Hỏa Sơn Lữ

Thoán từ: Lữ tiểu hanh, lữ trinh cát.

Ở đậu; hơi hanh thông. Đi ở đậu mà giữ đạo chính thì tốt.

Tượng quẻ: Ngoại quái Ly, nội quái Cấn có nghĩa là lửa ở núi thì chiếu sáng ra xa còn hễ đi nơi khác thì lại bị u tối.

Chỗ ở của lửa là mặt trời hay lò, chứ không phải ở trên núi: trên núi lâu lâu vẫn có đám lửa cháy rừng hay đốt rừng, nhưng chỉ một thời gian ngắn thôi. Cho nên dùng các tượng lửa (ly) ở trên núi Cấn để chỉ cảnh bỏ nhà mà đi ở đậu quê người.
Cảnh đó là cảnh bất đắc dĩ, nhiều lắm chỉ có thể hơi hanh thông được thôi, nếu người đi ở đậu biết giữ đức trung, thuận, như hào 5, yên lặng như nội quái Cấn, sáng suốt như ngoại quái Ly. Hào 5 đắc trung mà lại là âm ở giữa hai hào dương, biết thuận theo dương. Cái đạo ở đậu là mềm mỏng, đừng làm cao để người ta khỏi ghét; nhưng mặt khác, cũng phải yên lặng sáng suốt giữ tư cách, đạo chính của mình để người ta khỏi khinh. Giữ cho đạo được nghĩa lý trong hoàn cảnh đó thật là khó (lữ chỉ thời nghĩa, đại hĩ tai: lời Thoán truyện).
Đại tượng truyện cũng lại áp dụng vào việc hình pháp, khuyên phải xử đoán sáng suốt (Ly) và thận trọng (như Cấn) đừng giam tội nhân quá lâu trong ngục (quân tử dĩ minh thận dụng hình, như bất lưu ngục)

2. Quẻ Hỏa Sơn Lữ động hào lục theo Khổng Minh luận giải

Nguyên văn:

事未寬
心不安
疑慮久
始安然.

Dịch âm:

Sự vị khoan
Tâm bất an
Nghi lự cửu
Thuỷ an nhiên.

Dịch nghĩa:

Việc chưa thấy mở rộng
Trong tâm chẳng an
Suy tính cho sâu
Tự nhiên được việc.

Lời đoán quẻ:

Lời quẻ nói "Điểu phần kỳ sào, lữ tiên tiếu hậu hào đào. Táng ngưu vu Dịch. Hung." (Giống như ổ chim bị đốt cháy, người đi xa nhà tước thì cười vui, sau thì kêu gào khóc lóc. Mất con trâu ở đất Dịch. Hào này hung hiểm.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này có tượng phải mưu tính cẩn thận trước khi hành động. Người được quẻ này hiện thời vận chưa được toại ý, vẫn còn bế tắc. phải chờ đợi một thời gian nữa mới sáng sủa. Những mưu cầu của bạn nên rang chờ đợi rồi đâu sẽ vào đấy. Cầu tài, cầu danh còn chậm.
Quẻ này có cái tượng: phải mưu tính cẩn thận trước đã rồi sau mới hành động. Châu công xưa kia nằm suy nghĩ cho tới sáng đâu có phải vì hiếu danh, mà là suy tính cẩn thận để khi hành động không bị vấp đó thôi. Người xin được quẻ này tất nhiên khi gặp việc cần phải suy nghĩ một phen cẩn thận trước đã để tránh khỏi thất bại tai hại.
Hiện nay thời vận của bạn chưa được toại ý. Vẫn còn bế tắc, còn phải chờ đợi một thời gian nữa, mới thấy sáng sủa. Vậy việc cầu xin của bạn, nên ráng chờ đã. Dù suy tính đến đâu cũng vậy thôi, nên nhớ câu thời đến mọi việc thông.
Quẻ dạy: Bôn ba mấy, chẳng qua thời vận, chờ đợi rồi sau việc cũng sẽ đâu vào đấy. Chớ lo. Cầu tài, cầu danh còn chậm. Đánh số hạp chút ít.

Con số linh ứng: 1, 2, 10, 11, 20, 22.