KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 341 - ĐỊA VI KHÔN ĐỘNG HÀO NGŨ
1. Quẻ Địa Vi Khôn trong Kinh Dịch
Địa Vi Khôn: Thuận dã. Nhu thuận. Thuận tòng, mềm dẻo, theo đường mà được lợi, hòa theo lẽ, chịu lấy. Nguyên Hanh Lợi Trinh chi tượng.
Quẻ Khôn và quẻ Càn đều có bốn đức tính giống nhau, nhưng lại đối nhau, thể "trinh" khác nhau. Kiền lấy chính bền làm trinh. Khôn thì mềm thuận là trinh. Quẻ này tượng trưng cho vị trung thần, hoặc người mẹ, vợ hiền, vui với đạo tam tòng tứ đức. Hoặc một bậc tài trí kiên cố phi thường, biết lấy nhẫn nại đối phó với mọi hiểm nguy.
Hình ảnh quẻ Địa Vi Khôn
Thoán từ: Khôn là nguyên hanh, lợi tẫn mã chi trinh. Quân tử hữu du vãng. Tiên mê, hậu đắc, chủ lợi. Đông Bắc táng bằng, Tây Nam đắc bằng, là an trinh, là cát.
Khôn có đức đầu tiên và lớn, hanh thông, thích đáng, đức chính và bền của con ngựa cái. Người quân tử có việc làm mà thủ xướng thì lầm, để người khác thủ xướng mà mình theo sau thì được. chỉ cốt lợi ích cho vạn vật. đi về phía tây nam thì được bạn, về phía đông bắc thì mất bạn. An lòng giữ đức bên vững, tốt.
Tượng quẻ: Tượng quẻ Khôn là vũ trụ đang thành hình đầy khí âm nhu thuận, nuôi dưỡng vạn vật.
Quẻ Càn gồm 6 hào dương, quẻ Khôn gồm 6 hào âm. Càn "tượng" trời thì không "tượng" đất. Càn cương kiện thì Khôn nhu thuận. Càn tạo ra vạn vật ở vô hình, thuộc phần khí; nhưng phải nhờ Khôn vạn vật mới hữu hình, mới sinh trưởng, cho nên công của Khôn cũng lớn như công của Càn; chỉ khác Khôn phải ở sau Càn, tùy theo Càn, bổ túc cho Càn; cho nên các đức nguyên, hanh, lợi, Khôn có đủ như Càn; chỉ riêng về đức trinh (chính và bền) thì Khôn hơi khác: tuy chính và bền nhưng phải thuận. Văn Vương dùng con ngựa cái để "tượng" Không: ngựa là giống mạnh mà ngựa cái có tính thuận theo ngựa đực.
Cũng vì Khôn có đức thuận, cho nên khởi xướng phải là Càn, Khôn chỉ tiếp tục công việc của Càn. Người quân tử nếu ở vào địa vị khôn, phải tùy thuộc người trên thì làm việc cũng đừng nên khởi xướng để khỏi lầm lẫn, chờ người ta khởi xướng rồi mới theo thì được việc, như vậy là có đức dày như đất, chở được muôn vật, lớn cũng không kém đức của trời (Càn): "Quân tử dĩ tự cường bất tức" là bài học rút ra từ quẻ Càn.
Chu công còn khuyên đi về phía Tây Nam vì trên Hậu thiên bát quái Khôn ở phía Tây nam (có học giả hiểu là phía Tây và phía Nam) thì được bạn (hoặc được tiền bạc, vì chữ "bằng" cò thể hiểu là bằng hữu, cũng có thể hiểu là bằng bối: bối là vỏ sò ngao xưa dùng làm tiền, 1 bằng là 2 hoặc 10 bối) nếu đi về phía Đông bắc thuộc dương thì mất bạn (hoặc tiền bạc).
Được quẻ này, nến theo những lời khuyên đó mà an lòng, giữ đức bền vững thì tốt.
Câu "Quân tử hữu du vãng, tiên mê hậu đắc" có người hiểu là: "Người quân tử có đi đâu thì trước lầm sau đúng", mà không giảng tại sao lại như vậy. Hiểu như chúng tôi ở trên thì có lý hơn, làm rõ cái đạo "thuận tòng thì tốt" của Khôn. Chữ "du" ở trong kinh Dịch thường dùng như chữ "sở"
Tác giả Văn Ngôn không giảng gì thêm chỉ tóm tắt lại: Đạo Khôn là thuận theo trời mà tiến hành không ngừng.
2. Quẻ Địa Vi Khôn động hào ngũ theo Khổng Minh luận giải
Nguyên văn:
命運蹇兮時違
災殃及兮身疲
望皇天兮不我顧
嗟我親兮病斯危.
Dịch âm:
Mệnh vận kiển hề thời vi
Tai ương cập hề thân bì
Vọng Hoàng Thiên hề bất ngã cố
Ta ngã thân hề bệnh tư nguy.
Dịch nghĩa:
Vận xấu đến rồi chịu trái nghịch
Tai ương đến phải mệt cho thân
Cầu khấn Hoàng Thiên không hộ trợ
Thôi đành nguy hiểm đến thân.
Lời đoán quẻ:
Lời quẻ nói "Hoàng thường, nguyên cát." (Mặc áo lễ phục vàng đến tế lễ. Hào này rất tốt đẹp.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này chủ về gặp chủ tốt, cơm áo nhờ đó mà có chỗ nương nhờ. Người được quẻ này chớ nên tự đứng ra một mình làm việc gì. Hiện thời vận của bạn đang gặp khó khăn, cần tìm người có khả năng giúp mình. Việc mưu cầu của bạn cần có sự giúp đơ của người khác mới đạt thành.
Quẻ này chủ gặp lại những chủ cũ, cơm áo nhờ đó mà có chỗ nương nhờ, ỷ cậy. Phải nên nhớ có nhờ người mới thành được việc, chớ có độc lập đang còn khó lắm. Người xin được quẻ này chớ nên tự đứng ra một mình dựng cờ chưng biển làm gì.
Con Yến về hướng nam, vì phương bắc mùa đông lạnh, nghĩa là hiện nay thời vận cũng như công việc cầu mưu đang gặp khó khăn, chưa được thuận tiện lắm. Vậy nếu muốn công việc được thông hanh thì phải tìm kẻ có khả năng giúp mình. Như con Yến muốn được chổ ở yên tịnh thì phải ở đậu nhà giàu sang của Vương Tạ. Do đó, sự cầu mưu của bạn, cần có sự giúp sức người khác mới nên.
Việc làm chưa nên, nhưng biết nương tựa, nương thế của bạn, thì mới thành công mỹ mãn. Biểu tượng: chim. Đánh số thông.
Con số linh ứng: 3, 4, 30, 34, 40, 43.