KHỔNG MINH THẦN TOÁN QUẺ 370 - ĐỊA HỎA MINH DI ĐỘNG HÀO TỨ

1. Quẻ Địa Hỏa Minh Di trong Kinh Dịch

Địa Hỏa Minh Di: Thương dã. Hại đau. Thương tích, bệnh hoạn, buồn lo, đau lòng, ánh sáng bị tổn thương. Kinh cức mãn đồ chi tượng: gai góc đầy đường.
Tiến lên thì tất có lúc bị thương tổn, cho nên sau quẻ Tấn tiếp tới Minh di. Di [夷] nghĩa là thương tổn.

Quẻ Minh Di thể hiện tình thế bất lợi, khó đương đầu với những khó khăn trở ngại. Đó là sự vùi lấp tài trí dưới một chính sách mê muội. Muốn tránh Di thì dùng đức tính sáng suốt (Ly) và nhu thuận (Khôn) mới trốn khỏi nơi ô uế được.

Hình ảnh quẻ Địa Hỏa Minh Di

Thoán từ: Minh di lợi gian trinh.

Ánh sáng bị tổn hại, chịu gian nan, giữ điều chính thì lợi.

Tượng quẻ: Ngoại quái Khôn, nội quái Ly là mặt trời lặn xuống những ánh sáng mặt trời bị che lấp, tượng trưng cho những người tài phải biết cách giấu tài mới mong thoát được nạn.

Quẻ này ngược với quẻ Tấn ở trên; mặt trời (ly) lặn xuống dưới đất (Khôn) ánh sáng bị tổn hại, tối đi (Minh di).
Người quân tử ở thời u ám này, gặp nhiều gian nan, chỉ có cách giữ đức chính trinh của mình thì mới có lợi. Muốn vậy thì ở trong lòng giữ đức sáng mà ở ngoài thì nhu thuận để chống với hoạn nạn như tượng của quẻ Ly là sáng văn minh ở nội quái, Khôn là nhu thuận ở ngoại quái. Vua Văn Vương bị vua Trụ nghi ngờ, giam vào ngọc Dữu Lý, tỏ vẻ rất nhu thuận, không chống đối Trụ, mà để hết tâm trí vào việc viết Thoán từ giảng các quẻ trong Kinh Dịch, nhờ vậy Trụ không có cớ gì để giết, sau thả ông ra.
Không những ở ngoài phải tỏ vẻ nhu thuận, mà có khi còn nên giấu sự sáng suốt của mình đi nữa mà trong lòng vẫn giữ chí hướng, như Cơ tử một hoàng thân của Trụ. Trụ vô đạo, Cơ Tử can không được, giả điên, làm nô lệ, để khỏi bị giết, mong có cơ hội tái tạo lại nhà Ân; khi nhà Ân mất, ông không chết với Trụ, cũng không bỏ nước ra đi. Võ vương – con Văn Vương – diệt Trụ rồi, trọng tư cách Cơ Tử, mời ra giúp nước, ông không chịu; sau Võ vương cho ra ở Triều Tiên, lập một nước riêng. Như vậy là Cơ Tử giấu sự sáng suốt của mình để giữ vững chí, không làm mất dòng dõi nhà Ân (Hối kì minh, nội nạn nhi năng chính kì chí – Thoán truyện).
Đại tượng truyện bảo quân tử gặp thời Minh di, muốn thống ngự quần chúng nên dùng cách kín đáo mà lại thấy được rõ (dụng hối nhi minh), nghĩa là dùng thủ đoạn làm ngơ cho kẻ tiểu nhân , đừng rạch ròi, nghiêm khắc quá mà sẽ bị hại, tóm lại là làm bộ như không biết để chúng không nghi ngờ mình và để lộ hết dụng tâm của chúng ra mà mình sẽ biết được. Cơ hồ tác giả Đại tượng truyện muốn dùng thuật của Hàn Phi.

2. Quẻ Địa Hỏa Minh Di động hào tứ theo Khổng Minh luận giải

Nguyên văn:

過羊腸
入康莊
五陵裘馬
當思故鄉.

Dịch âm:

Quá dương trường
Nhập khang trang
Ngũ lăng cừu mã
Đương tư cố hương.

Dịch nghĩa:

Qua đoạn đường quanh co như ruột dê
Đến được trang trại lớn
Hưởng mọi thứ tiện nghi
Phải nhớ đến quê xưa.

Lời đoán quẻ:

Lời quẻ nói "Minh di nhập vu tả phúc hoạch minh di chi tâm vu xuất môn đình." (Con chim trĩ kêu, bị bắn trúng mũi tên vào bụng trái, lấy trái tim nó rồi ra khỏi nhà.)
Theo ý thơ của Khổng Minh, quẻ này chủ về việc công danh bị trói buộc sao bằng vui thú ẩn dật ở chốn sơn lâm. Con chim trĩ bị giết cũng chỉ vì màu long sặc sỡ của nó, người tài bị hại cũng vì tài ba của họ. Cái đạo giữ thân là nhờ ở lòng nhân chứ không nhờ ở sự giàu có. Người được quẻ này nên tự suy nghĩ mà phân biệt cho sự rõ ràng để chọn một lối sống thích hợp. Những mưu cầu của bạn phải chờ đợi một thời gian.
Quẻ này nói dũng cũng chưa đầy đủ để ỷ cậy, giàu cũng chẳng thể giữ được đâu. Cái đạo lập thân là tại ở đức chứ không ở dũng. Cái đạo giữ thân là nhờ ở nhân chứ không nhờ ở giàu. Bởi vậy, người xin được quẻ này nên tự mình suy nghĩ kỹ phân biệt cho rõ ràng mà tìm lấy một lối sống thích hợp.
Theo ý quẻ cho biết: Cọp phải ở núi mới oai, nên khi ra xuống đồng bằng hay xa rừng núi, ắt sẽ không lợi, hơn nữa. Cọp thì phải ở rừng núi, dầu sao cũng có thú vị hơn.
Do những lời khuyên dạy trên thì việc cầu xin của bạn phải chờ đợi một thời gian nữa. Và giữ gìn cách sinh sống lâu nay đừng nên phát triển thì tốt hơn, vì quẻ thơ câu chót có khuyên ta rất rõ ràng rồi.
Chớ từ bỏ cảnh cũ, hay nếp sống cũ, mà khó tính và e thất bại. Biểu tượng: cọp, chó. Đánh số chẳng hên.

Con số linh ứng: 3, 6, 9, 36, 63, 69, 96.